Nice gönül burada pişti Allah yolunda: Galata Mevlevihanesi

Haber / Fotoğraf  Mine Köseler

Mevlevihâneler esas itibariyle tasavvuf terbiyesinin öğretildiği yerler olmakla birlikte, buna paralel bir tarzda sosyal hayata ait teorik ve pratik eğitimler verilen yerlerdir. Mevlevihâneler, aynı zamanda devrinin en büyük şâir ve hattatlarını, en kudretli bestekâr ve icracılarını da yetiştiren günümüzün Güzel Sanatlar Fakülteleri ve Konservatuvarları gibi faaliyet göstermişlerdir.

Mevlevilik; sosyal hayatın her alanında, özellikle insan ilişkilerinde sevgi, nezaket ve zarafetin yerleşmesinde ayrıcalıklı bir yer olan, Konya merkezli olmak üzere Anadolu, Balkanlar, Kıbrıs, Arabistan Yarımadası ve Kuzey Afrika’da büyük gelişme gösteren bir gönül yoludur.

Dünya üzerinde sayıları 170’e ulaşan Mevlevihânelerde, Mevlevilik yukarıda sayılan coğrafyada pek çok devlet adamı, alim ve sanatkarı müntesipleri arasına alan, sayısız ilim ve sanat eserinin vücut bulmasında ilham kaynağı olmuştur.

BEYOĞLU’NDAKİ EN ÖNEMLİ OSMANLI ESERLERİNDEN: GALATA MEVLEVİHANESİ

Galata Mevlevihanesi , Beyoğlu’nda, Galata sırtlarında, İstiklal Caddesi’nin bir ucundaki Tünel Meydanı’nda Galip Dede Caddesi’nin  başında sol tarafta bizi karşılıyor.Osmanlı döneminde Galata veya Kulekapısı Mevlevihanesi ,Galipdede Tekkesi adlarıyla anılmış olan Mevlevihane, 1491 yılında kurulmuş. Sultan III. Selim ile dostluğu bilinen Şeyh Galib’in 1791’de tekkenin postnişinliğine gelmesiyle Sultan III. Selim tarafından yenilenmiş. Sultan Abdulmecid döneminde 1851-1859 yıllarındaki imar  faaliyetleriyle Mevlevihane son şeklini almış.1925’te Mevlevihane işlevi bittikten sonra, bir süre İlk Mektep olarak kullanılmıştır.

Galata Mevlevihanesi Beyoğlu’ndaki en önemli Osmanlı eserlerinin başında geliyor.1975 yılında Divan Edebiyatı Müzesi olarak ziyarete açılan yapı, 2011 yılında yeniden düzenlenerek Galata Mevlevihanesi Müzesi olarak hizmet vermeye başlamıştır.

Müzenin ana konusu alt kattaki Derviş odalarında anlatılıyor.Tasavvuf ve tarikatlar ile başlayan bölüm ‘Son Mevleviler’ ile sona eriyor.Burada tarikata ait eşyalar sergileniyor.Orta salonda ise Mevlevihane’nin eski fotoğraflarıyla birlikte Türkiye ve dünya Mevlevihanelerini gösteren haritalar yer alıyor.

Giriş kattaki Sema alanına geldiğiniz zaman kapının hemen üzerinde Sultan Abdülmecid dönemine ait onarım kitabesi bulunuyor.Kapıdan girdiğinizde ceviz döşeme Sema alanı sizi karşılıyor.Sema alanına bakan Mıtrıb Mahfili önünde Yesarizade Mustafa İzzet’in Ya Hazret-i Mevlana yazılı hat levhası bulunuyor.

Semahanenin üç yanını çevreleyen mahfiller ve odalarda Müze koleksiyonuna ait eserler sergileniyor.Ebru Sergisi,Hat Sergisi,Hilye-i Şerif Levhaları Sergisi,Çelebi Mahfili,Hünkar Mahfili ile Mehter ve Müzik Aletleri Sergisi yer alıyor.

Yapının giriş bölümünde ise 1819 tarihli Şeyh Galib Türbesi ve Halet Efendi türbesi bulunmakta,Dikdörtgen yapılı,çatısı kurşun örtülü türbede İsmail Ankaravi,İsa Dede,Selim Dede,Galip Dede,Hüseyin Dede ve Mehmed Ruhi Dede meftundur.1872’de inşa edilen Halet Efendi Türbesi’nde ise Halet Efendi,Kudretullah Dede ,Ataullah Dede,Ubeydullah Dede ve Emine Hanım meftundur.